STOPA CUKRZYCOWA/NEUROPATYCZNA
Zespół Stopy Cukrzycowej (ZSC) jest powikłaniem w przebiegu wieloletniej, nie właściwie kontrolowanej cukrzycy. Jest wynikiem długotrwającego występowania wysokich wartości glukozy we krwi czyli hiperglikemii. Ważne znaczenie w prewencji stopy cukrzycowej ma właściwa opieka nad chorym i współpraca różnych specjalistów, w tym podologa. W Polsce ZSC występuje u 5-10% pacjentów chorych na cukrzycę. Z czego u 2-5% dochodzi do powstania owrzodzeń, które mogą zakończyć się amputacją części stopy. Odsetek amputacji spowodowanych powikłaniem jakim jest zespół stopy cukrzycowej, daje Polsce pierwsze miejsce w Europie. 75% z tych amputacji można by uniknąć stosując właściwą profilaktykę i leczenie.
Rodzaje stopy cukrzycowej:
- Neuropatyczna (ok. 70% przypadków) – powstaje na skutek uszkodzenia włókien nerwowych obwodowego układu nerwowego; stopa ciepła, różowa, sucha, zaburzenia czucia, bez bolesności, tętno na tętnicach wyczuwalne, zmniejszenie potliwości, w miejscach nacisku modzele i hiperkeratozy, zanik mięśni, obrzęk stopy, owrzodzenia na podeszwach, zniekształcenie stawów
- Niedokrwienna (naczyniowa) (ok. 10% przypadków) – powstaje na skutek uszkodzenia naczyń obwodowych; stopa zimna, blada, sucha, bez zaburzeń czucia, znaczna bolesność, brat tętna na tętnicach, zmniejszenie potliwości, bez hiperkeratoz na stopach w miejscu ucisku, bez zaniku mięśni, obrzęk stopy, prawidłowa struktura kości, owrzodzenia głównie na krawędziach stopy
- Mieszana (ok. 10-20% przypadków) – jest to połączenie stopy cukrzycowej neuropatycznej i niedokrwiennej; pacjenci są częściej narażeni na amputacje kończyn dolnych.
Profilaktyka i postępowanie u osób z Zespołem Stopy Cukrzycowej (ZSC):
- edukacja pacjenta między innymi w gabinecie podologicznym,
- systematyczne wizyty w gabinecie podologicznym w celu wykonania specjalistycznego zabiegu podologicznego (np. prawidłowe opracowanie paznokci) oraz oględzin stóp,
- codzienne oglądanie stóp przez pacjenta, np. za pomocą specjalnego lusterka,
- noszenie wygodnego obuwia,
- odciążenie chorych kończyn (wkładki do butów, specjalne obuwie),
- sprawdzanie butów przed założeniem (zawinięcie wkładki, obecność np. kamyka),
- noszenie skarpet bawełnianych,
- unikanie chodzenia boso,
- właściwa pielęgnacja (codzienne mycie w wodzie max. 37st., dokładne osuszanie ręcznikiem, natłuszczanie stóp kremem dla diabetyków, niezbyt krótkie obcinanie paznokci),
- zakaz samodzielnego usuwania zrogowaceń ostrymi narzędziami,
- unikanie kontaktu z gorącymi przedmiotami (termofory, koce elektryczne, kaloryfery),
- zdrowa dieta,
- normalizacja masy ciała,
- umiarkowany wysiłek fizyczne,
- zaprzestanie palenia papierosów.